ความแตกต่างระหว่างการทดสอบความต้านทานการขัดถูและความต้านทานการเกิดขุยตามมาตรฐาน ISO
ในอุตสาหกรรมสิ่งทอ การทดสอบคุณสมบัติของผ้ามีความสำคัญอย่างมาก โดยเฉพาะในด้านความทนทานและอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์ หนึ่งในคุณสมบัติหลักที่ต้องพิจารณาคือ ความต้านทานการขัดถู (Abrasion Resistance) และ ความต้านทานการเกิดขุย (Pilling Resistance) ซึ่งใช้มาตรฐานที่แตกต่างกัน ได้แก่ ISO 12947-2:2016 และ ISO 12945-2:2020 ตามลำดับ บทความนี้จะอธิบายความแตกต่างของการทดสอบทั้งสองประเภทอย่างละเอียด
ความต้านทานการขัดถู (Abrasion Resistance)
ตามมาตรฐาน ISO 12947-2:2016 “Textiles — Determination of the abrasion resistance of fabrics by the Martindale method — Part 2: Determination of specimen breakdown” หรือ “หมวดการทดสอบสิ่งทอ — การหาค่าความต้านทานการขัดถูของผ้าโดยวิธี Martindale — ส่วนที่ 2: การกำหนดค่าความเสียหายของตัวอย่าง”
การทดสอบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวัดความสามารถของผ้าในการทนต่อแรงขัดถู ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับผ้าที่ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ เบาะรถยนต์ หรือเสื้อผ้า การทดสอบตาม ISO 12947-2:2016 ใช้เครื่อง Martindale Abrasion Tester โดยมีหลักการดังนี้:
- นำตัวอย่างผ้ามาวางบนเครื่องทดสอบ และใช้วัสดุขัดถู เช่น ผ้าขนสัตว์หรือกระดาษทราย กดลงบนตัวอย่างด้วยแรงที่กำหนด
- ผ้าจะถูกขัดถูในรูปแบบวงกลมที่เรียกว่า Lissajous Figure ซึ่งช่วยกระจายแรงขัดให้ทั่วพื้นผิว
- การทดสอบดำเนินไปจนกว่าผ้าจะเกิดความเสียหาย เช่น เส้นด้ายขาด หรือมีการเปลี่ยนแปลงที่มองเห็นได้ตามเกณฑ์ที่กำหนด
- ค่าที่ได้จะถูกวัดเป็น จำนวนรอบ (Cycles) ที่ผ้าสามารถทนได้ก่อนเกิดความเสียหาย
ความต้านทานการเกิดขุย (Pilling Resistance)
ตามมาจรฐาน ISO 12945-2:2020 “Textiles — Determination of fabric propensity to surface fuzzing and to pilling — Part 2: Modified Martindale method” หรือ “หมวดการทดสอบสิ่งทอ — การทดสอบแนวโน้มของผ้าในการเกิดขุยและเส้นใยฟูบนพื้นผิว — ส่วนที่ 2: วิธี Martindale ฉบับปรับปรุง”
การเกิดขุยเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในผ้าทอและผ้าถัก โดยเกิดจากเส้นใยที่หลุดออกจากโครงสร้างของผ้าและพันกันเป็นก้อนเล็ก ๆ การทดสอบ ISO 12945-2:2020 ใช้เครื่อง Martindale Pilling Tester หรือ Pilling Box โดยมีขั้นตอนดังนี้:
- นำตัวอย่างผ้าไปขัดถูโดยให้เกิดการเสียดสีระหว่างตัวผ้าเองหรือกับวัสดุทดสอบ
- ใช้ระยะเวลาและแรงกดที่กำหนดตามมาตรฐาน เพื่อจำลองการใช้งานจริง
- หลังจากผ่านรอบการขัดถูแล้ว ตัวอย่างจะถูกนำมาประเมินด้วยการเปรียบเทียบกับระดับมาตรฐาน (Grading Scale) ซึ่งมีค่าตั้งแต่ 1 (แย่ที่สุด) ถึง 5 (ดีที่สุด)
- ผลลัพธ์ช่วยให้สามารถประเมินแนวโน้มของผ้าในการเกิดขุยระหว่างการใช้งาน
ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างการทดสอบทั้งสอง
แม้ว่าทั้งสองการทดสอบจะเกี่ยวข้องกับการเสียดสีของผ้า แต่มีจุดมุ่งหมายและกระบวนการที่แตกต่างกัน ดังนี้
- ISO 12947-2:2016 วัดความทนทานของเนื้อผ้าเมื่อถูกขัดถูจนเกิดความเสียหาย
- ISO 12945-2:2020 วัดแนวโน้มของผ้าในการเกิดขุยและการเปลี่ยนแปลงของพื้นผิว
อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดสอบคล้ายกัน แต่มีวิธีการประเมินผลลัพธ์ที่แตกต่างกัน การทดสอบทั้งสองมาตรฐานช่วยให้ผู้ผลิตสามารถเลือกวัสดุที่เหมาะสมกับการใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ